Onze persoonlijkheid is opgebouwd uit hoe we denken, hoe we doen en hoe we ons voelen. Hierdoor creëren we een soort persoonlijke realiteit; onze staat van zijn. Een bepaalde gedachte leidt tot bepaald gedrag en door dat gedrag ontstaat weer een bepaald gevoel. Wie we vandaag zijn is het resultaat van ons vroegere en huidige denken, doenen voelen. Een negatieve gedachte zorgt voor een negatief gevoel. Hierdoor belemmeren we onszelf en weerhouden we onszelf ervan ons gelukkig te voelen.

Het brein lijkt ingewikkeld maar zit eigenlijk vrij simpel in elkaar. Je denkt een gedachte en als je daar maar genoeg aandacht aan besteed, gaat je brein deze gedachte geloven. Denk je vooral negatieve gedachtes, dan zul je je ook minder goed gaan voelen. Herhaal je dit negatieve denken dan wordt dit uiteindelijk een patroon: je hebt dezelfde gedachten, daardoor maak je dezelfde keuzes. Dit leidt tot hetzelfde gedrag met als gevolg dezelfde ervaring en het daarbij horende gevoel.

Stel je bent wat neerslachtig. Als je vervolgens ook zo gaat denken, stimuleer je onbewust je lijf om zich nog neerslachtiger te voelen. Je hersenen communiceren namelijk constant met je lichaam. Als je denkt zoals je je voelt, worden er meer stofjes aangemaakt, zodat we ons ook gaan voelen zoals we denken.

Als dit patroon zich blijft herhalen conditioneer je het lichaam om emoties beter te herinneren dan de situatie. Je lichaam onthoudt hoe je je voelde in een bepaalde situatie. In een soortgelijke situatie voel je deze emoties automatisch weer. Je voelt deze reactie van je lijf opkomen en vervolgens komen er allerlei gedachten in je op die bij die reactie passen.

Je raakt gewend aan dit patroon en zowel je brein als je lichaam vinden het prettig dat er een bepaalde voorspelbaarheid is aan hoe je je zult voelen. Dat maakt dat het niet altijd even makkelijk is je patronen te doorbreken. Toch is het zeker de moeite waard om de verandering aan te gaan. Je kunt jouw beleving ermee verbeteren zoals in het voorbeeld hieronder:

In bovenstaand voorbeeld houd je zelf jouw persoonlijke realiteit ‘niet succesvol op het werk’ in stand. Deze persoonlijke realiteit blijft hetzelfde omdat je hetzelfde blijft denken. Er ontstaan ongemerkt patronen in het verleden die je niet bewust voor ogen hebt, maar die wel invloed hebben op je huidige gedrag.

‍

Je kunt dit patroon doorbreken, door de keuze te maken iets met de negatieve gedachte te doen:

Dit tweede voorbeeld laat zien dat het andersom ook werkt: positieve, gelukkige gedachten zorgen ervoor dat je je zo zult gaan voelen. Je doorbreekt het patroon, door je automatische reactie te veranderen. Het belangrijkste hierbij is bewustwording. Stop met het herbeleven van je verleden. Stop met het invullen van je toekomst op basis van hoe dingen in het verleden gebeurd zijn. Dit gaat verder dan positief denken. Het gaat erom dat je andere mogelijkheden kunt zien, op nieuwe manieren handelt en daardoor een nieuwe ervaring creëert. Zoals in reclames vroeger gezegd werd: ‘in het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst’. Omdat iets in het verleden zo gelopen is wil niet zeggen dat dit in een soortgelijke situatie in de toekomst ook zal gebeuren. Als je jezelf bewust blijft maken van je gedachtes, van je gedrag. En vervolgens een andere weg in durven slaan. Als je jezelf kunt observeren sta je niet langer in een automatische stand. Je observeert een gedachte en hebt vervolgens een keuze wat je met die gedachte doet en hoe je er vervolgens naar handelt.

‍

Hoe wordt ons patroon een verslaving?

Je kunt leven in een staat van overleven of in een staat van leven. In de overlevingsstand leef je in een staat van stress. Het lichaam is uit balans en wil weer in evenwicht komen. Hiervoor heeft het lichaam verschillende manieren. Een daarvan is de respons van het sympathisch zenuwstelsel. Heel simpel uitgelegd zorgt dit stelsel ervoor dat je de stresssituatie aan kunt pakken. Er worden hormonen (o.a. adrenalineen cortisol) vrijgegeven die zorgen dat je in een actieve staat komt. Deze adrenalinekick kan verslavend worden. De adrenaline maakt dat je voelt dat je leeft en dit gevoel wil je steeds meer. Maar naast dat stresshormonen je helpen, creëren ze ook negatieve emoties. Emoties zoals woede, schaamte, frustratie, onzekerheid, oordelen, pijn, verdriet, schuldgevoel en hopeloosheid. Het verlangen naar dat gevoel dat je leeft maakt dat je bijvoorbeeld verslaafd kunt raken aan roken of het eten van suiker. Dit zijn vormen van chemische stress. Maar of je lichaam fysieke, chemische ofemotionele stress ervaart maakt niet uit. Je lichaam raakt op dezelfde manier uit balans en reageert daarop. Je kunt dus ook verslaafd raken aan je emoties, aan negativiteit in het algemeen of aan zorgen over geld. Je kunt je lichaam in de stress laten schieten alleen al door je gedachtes. Wanneer je terug denkt aan een ervaring in je leven en je gaat hier zo ver op in dat je zelfs de emoties erbij voelt, begint je lichaam te geloven dat dit nu gebeurt. Het lichaam kent het verschil niet tussen de huidige ervaring die voor de emotie zorgt en de emotie die wordt gecreëerd door alleen al te denken.

Wanneer we niet lang genoeg los kunnen raken van de chemische stofjes van verslaving wordt het een probleem. Het kan zelfs een persoonlijkheidstrek worden. Zoals gezegd reageert je lichaam op een gebeurtenis met bepaalde stofjes. Hoe jij hier vervolgens mee omgaat bepaalt of er nog meer van die stofjes worden aangemaakt. Wanneer de emotionele reactie verslavend is, versterkt deze hoe je denkt en voelt. Zo kan een stemming veranderen in temperament en uiteindelijk een persoonlijkheidstrek worden. Je bent op de een of andere manier anders geworden door een bepaalde ervaring en bent niet in staat geweest dit te veranderen. Je bent in je ‘oude ik’ blijven hangen.

‍

Van je oude naar je nieuwe ik

Van je oude naar je nieuwe ik begint bij het doorbreken van je patroon, ook als het al een verslaving of persoonlijkheidstrek is geworden. Wanneer je een patroon wilt veranderen loop je tegen behoorlijk wat weerstand van jouw lichaam op. Je lichaam is gewend aan dit patroon en houdt van de zekerheid ervan. Maar je lichaam weet het verschil niet tussen iets wat echt gebeurd of iets wat jij bedenkt en dusdanig visualiseert dat je het voelt. Als je je toekomst visualiseert zoals je het graag zou willen maakt je lichaam de stofjes aan die bij dit gevoel horen en ga je je zo voelen.

Met behulp van meditatie kun je dit trainen. Bij mediteren observeer je je ervaringen in het moment, zonder jezelf te veroordelen voor die ervaringen en de reacties die ze teweeg brengen.Tegelijk let je op je ademhaling. Je ademt bewust in je ademt bewust uit. Door je hier volledig op te focussen, bereik je een punt van bewustzijn. Een goede ademhaling heeft effect op ons lichaam en onze geest. Het vermindert depressieve gevoelens, verlaagt onze bloeddruk en bevordert de concentratie. Goed kunnen mediteren vergt oefening. Je gedachtes nemen makkelijk de overhand en het is aan jou jezelf steeds terug te brengen naar het hier en nu. Als je eenmaal een paar keer geoefend hebt merk je de vooruitgang. En die vooruitgang blijft steeds verder gaan tot het moment dat je niet meer zonder meditatie wilt.

‍

‍